Wat gebeurt er precies wanneer het proces en of de wens voor euthanasie in werking wordt gezet. Hoe zit het met de wet en regelgeving?
Wij hebben het allemaal voor U op een rijtje gezet.
Wat is Euthanasie
Bij euthanasie dient een arts dodelijke medicijnen toe aan een patiënt om een eind te maken aan ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Ook hulp bij zelfdoding door een arts valt voor de wet onder euthanasie. De patiënt neemt dan zelf dodelijke medicijnen in.
Euthanasie alleen mogelijk op verzoek van de patiënt
Euthanasie kan alleen plaatsvinden op verzoek van de patiënt. Een patiënt kan dit vastleggen in een wilsverklaring. In zo’n verklaring kan de patiënt vastleggen onder welke omstandigheden hij zou willen dat de arts euthanasie uitvoert.
Euthanasie kan ook plaatsvinden op verzoek van een minderjarige patiënt (vanaf 12 jaar).
Dit komt in de praktijk zelden voor. Lees wie om euthanasie kan vragen.
Een arts is niet verplicht om mee te werken aan euthanasie
Een arts is niet verplicht om euthanasie uit te voeren.
Ook niet als de patiënt een wilsverklaring heeft opgesteld.. Levensbeëindiging op verzoek is geen plicht van de arts en geen recht van de patiënt. Soms gaat de wens uit de wilsverklaring bijvoorbeeld in tegen de regels van de beroepsgroep.
Als een arts de euthanasie niet zelf wil uitvoeren, moet hij dit altijd met de patiënt bespreken. Tijdens het gesprek moet de arts benoemen wat de mogelijkheden voor de patiënt zijn. Misschien kan hij de patiënt palliatieve zorg geven of doorverwijzen naar een andere arts.
Zorgvuldigheidseisen euthanasiewet
In de euthanasiewet staat dat een arts mag meewerken aan levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding. Hij moet dan wel de zorgvuldigheidseisen uit de wet naleven. De wet beschrijft ook hoe de handelingen van de arts gemeld en beoordeeld moeten worden.
Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn alleen legaal als is voldaan aan alle 6 zorgvuldigheidseisen in de euthanasiewet:
-De arts is ervan overtuigd dat het verzoek van de patiënt om euthanasie vrijwillig en weloverwogen was.
-Er is sprake van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt.
-De arts heeft de patiënt geïnformeerd over zijn situatie en zijn vooruitzichten.
-De arts en de patiënt zijn tot de conclusie gekomen dat er geen redelijke andere oplossing was.
-De arts heeft ten minste 1 andere, onafhankelijke arts geraadpleegd, die de patiënt heeft gezien. Deze arts heeft schriftelijk zijn oordeel gegeven over de situatie, op basis van de zorgvuldigheidseisen.
-De arts heeft de levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding medisch zorgvuldig uitgevoerd.
Artsen melden euthanasie
Een arts die euthanasie heeft uitgevoerd, moet dit altijd direct melden bij de gemeentelijke lijkschouwer. De meldingsprocedure bij euthanasie staat beschreven op de website van de regionale toetsingscommissies euthanasie.
Richtlijn voor euthanasie bij een verlaagd bewustzijn
Soms raakt een patiënt vlak voor de geplande uitvoering van euthanasie in een staat van verlaagd bewustzijn. Artsen kunnen in dit geval gebruikmaken van de richtlijn euthanasie bij verlaagd bewustzijn van artsenorganisatie KNMG.
Commissie toetst zorgvuldigheid van handelen arts
Regionale toetsingscommissies beoordelen artsen die euthanasie uitvoeren. Zij controleren of artsen zich hebben gehouden aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen. In de commissies zitten in elk geval een arts, een ethicus en een jurist.
Jaarlijks brengen de commissies een verslag uit. Hierin geven zij een overzicht van:
-Het aantal gemelde gevallen van levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding;
-De aard van de gevallen;
-Een selectie van de oordelen en de afwegingen die artsen hebben gemaakt.
Strafvervolging
Als een arts zich niet houdt aan de wet, kan het Openbaar Ministerie (OM) hem vervolgen.
De straf die hij kan krijgen, verschilt:
Euthanasie kan leiden tot een gevangenisstraf van maximaal 12 jaar.
Hulp bij zelfdoding kan leiden tot een gevangenisstraf van maximaal 3 jaar.
Geen euthanasie
De volgende voorbeelden vallen niet onder de euthanasiewet:
-als een arts op verzoek van de patiënt een medische behandeling staakt;
-als een arts afziet van een medisch zinloze behandeling;
-als een arts de pijn van een patiënt probeert te verlichten met steeds zwaardere medicijnen die er mogelijk toe leiden dat de patiënt sneller overlijdt. De patiënt overlijdt dan wel aan zijn ziekte en niet door de medicijnen (palliatieve sedatie).
Kabinet Rutte III: euthanasie
Het kabinet overweegt beleidswijzigingen over medisch-etische onderwerpen,, zoals euthanasie. Dit staat in het regeerakkoord Dit staat in het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’.
Bron: Rijksoverheid
