Eén miljoen Nederlanders aan de Oxycodon

Het gebruik van de zware pijnstiller oxycodon neemt in recordtempo toe. Het aantal gebruikers is in tien jaar vervijfvoudigd tot 485.000 patiënten. In totaal namen 730.000 mensen sterke en potentieel verslavende pijnstillers in 2018, blijkt uit nieuwe cijfers.Tel daar het populaire ’mildere’ middel Tramadol bij op en je komt aan 1,3 miljoen gebruikers.

Ligt een verslavingsepidemie  op de loer?
Terwijl de politiek halsstarrig doet over het legaliseren van XTC en Cannabis is er een opvallende blinde vlek als het gaat om medicijnen en verslaving.

Oxycodon is net als morfine een zogeheten opiaat en onderdrukt pijnprikkels in het centrale zenuwstelsel. Het middel is op recept verkrijgbaar en artsen schrijven het vaak voor als andere, minder zware pijnstillers niet werken. Het kan echter ernstige gevolgen hebben: sinds 1999 zijn er al ruim 183.000 mensen — onder wie beroemdheden als Prince en acteur Heath Ledger — overleden aan een overdosis aan voorgeschreven opioïden.

Het middel is niet bepaald nieuw: in de Verenigde Staten is verslaving aan voorgeschreven opioïden als oxycodon al jaren een grootschalig probleem. Vooral in de armere streken gaan hele gemeenschappen gebukt onder een ware opioïde-epidemie, zoals de overheid het probleem officieel noemt. Het afgelopen decennium werden delen van de VS in relatief korte tijd overspoeld met miljoenen pillen: zo kreeg West-Virginia tussen 2007 en 2012 780 miljoen pillen geleverd. Dat zijn 433 pillen per inwoner.

In het Amerikaanse systeem verdient de hele keten van artsen, apothekers, medische groothandels en farmaceuten goed geld met het voorschrijven van pijnstillers. Daarom heeft de overheid van dat land een aantal maatregelen getroffen om te voorkomen dat de opioïden epidemie verder uit de hand liep.Door de aanpak van de overheid en meer bewustwording over de verslavende effecten is het gebruik van oxycodon flink afgenomen.

Sinds 2010 is het aantal voorgeschreven OxyContin-pillen met 40 procent gedaald. Ondanks de forse daling van het gebruik neemt het aantal doden in de VS  niet af. In 2015, het meest recente jaar waarover cijfers beschikbaar zijn, overleden meer dan 17.000 mensen aan voorgeschreven pijnstillers.

Toename in Nederland
Waar het gebruik in de VS flink is afgenomen, neemt het slikken van oxycodon in Nederland sterker toe dan ooit. Het Trimbos instituut, de kennisinstantie op het gebied van drugs en verslaving, zegt geen expertise te hebben over verslaving aan pijnstillers. Er zijn in Nederland geen cijfers bekend over het aantal doden.

De oorzaak van het toegenomen gebruik vertoont veel gelijkenissen met de toename in de VS van vorig decennium. Albert Dahan, anesthesist van het Leids Universitair Medisch Centrum, verklaart de stijging door de toegenomen aandacht aan pijnbehandeling door artsen: ‘Er is meer aandacht gekomen voor het behandelen en meten van pijn. Vanuit de patiënt is er dan meer druk om er iets aan te doen.Logisch, want als je pijn meet, moet je het ook behandelen. Tot mijn verbazing wordt er vrij snel gekozen voor een middel als oxycodon’.

Nieuwe markten
De recordtoename roept ook vanuit een ander perspectief vragen op. Nu de verkoop van OxyContin in Amerika in elkaar is gestort, heeft de maker van het middel zijn aandacht verlegd naar andere markten, zo blijkt uit recent onderzoek van de LA Times. De steenrijke familie Sackler is eigenaar van geneesmiddelenfabrikant Purdue en verkoopt de middelen in het buitenland via een farmaceutisch netwerk onder de naam Mundipharma.

Het netwerk heeft ook een vestiging in Nederland
Mundipharma probeert in opkomende markten snel voet aan de grond te krijgen. Zo sloot het dit seizoen met voetbalclub Manchester City een sponsordeal voor de gebieden Azië, Latijns-Amerika, het Midden-Oosten en Afrika. In deze groeimarkten is nog veel winst te behalen. Als Official Healthcare Product Partner van de populaire Engelse topclub mag de farmaceut in de regio’s het logo van Manchester City gebruiken in haar marketing.Verslaving

Ongeveer 10 tot 15 procent van de Nederlandse bevolking is gevoelig voor verslaving. Bij oxycodon lopen dus 48.000 mensen een kans op verslaving. Daarbij komt dat het op recept verkrijgbaar is en dat de verslavingsspecialisten geen idee hebben wat ze ermee aanmoeten.

Het wordt geen epidemie, dat is het al!