Dood is niet dood, weet wat je kiest

Het is belangrijk om een keuze te maken, maar hoe weet je welke keuze je moet maken.
De mantra ‘ik ben toch dood en ik help er toch een ander mee klopt dat wel’?

Onderstaand vind je alle informatie die je nodig hebt.
Deze informatie kan het leven van jou of je familie redden.

Wat betekent het om orgaandonor te zijn?

WIE ZIJN DE ORGAANDONOREN
1. Orgaandonoren zijn mensen die met ernstig hersenletsel in een ziekenhuis worden opgenomen, daarom moeten worden beademd en in een diep coma liggen.
2. Orgaandonoren zijn mensen die in een ziekenhuis zijn overleden aan de gevolgen van een hartstilstand en niet met succes konden worden gereanimeerd.
3. Mensen die hun organen willen doneren gelijktijdig met het laten uitvoeren van vrijwillige  euthanasie.

De donoren uit groep 1 kunnen doneren op basis van de hartdood of de hersendood.
De donoren uit groep 2 kunnen slechts doneren als het ziekenhuis daarvoor is ingericht. Dan kunnen alleen de nieren worden gedoneerd.

Zelf kan je als donor die keuze niet maken in het donorregister, daar kan slechts worden gekozen voor orgaandonatie na het overlijden.Orgaandonatie is gebaseerd op de Death Donor Rule, dat wil zeggen:
Niemand mag overlijden aan de uitname van de organen.

Daarom moet je als donor akkoord gaan met de hersendood definitie:

Als je hersendood bent ben je dood.

Maar je bent niet dood en er kleven risico’s aan, misschien kan je zelfs gewoon overleven.

DAARNAAST BESTAAN ER WEEFSELDONOREN
Mensen die thuis overlijden kunnen alleen nog als donor voor huid, botten, hoornvlies of hartkleppen worden ingezet. Die donatieoperatie dient binnen 24 uur te zijn begonnen. Deze operatie hoeft niet altijd in de OK plaats te vinden, maar moet wel in een zogenaamde snijkamer plaatsvinden. De familie moet er wel rekening mee houden dat de donor  dan twee tot drie dagen afwezig is en zolang niet kan worden opgebaard.

WAT BETEKENT HERSENDOOD

“Hersendood is dood” is in het leven geroepen om wettelijke ruimte te creëren voor orgaandonatie.

Orgaantransplantatie is algemeen gebruikelijk geworden na de Tweede Wereldoorlog. De organen die werden gebruikt voor transplantatie kwamen uit lichamen van mensen die overleden waren. Het bleek echter niet goed mogelijk om deze organen te gebruiken. De organen van deze mensen gingen na de ademstilstand snel achteruit. De organen dienden vitaal te zijn en tot aan het einde van de uitneemoperatie te worden voorzien van zuurstofrijk bloed.

Nadat in 1967 in Zuid Afrika de eerste harttransplantatie van een levend hart met succes was uitgevoerd maakte de transplantatiekunde een enorme groei door. Medici stonden nu voor een enorm dilemma, zij hadden organen nodig uit levende lichamen om succesvol te kunnen transplanteren.

Wettelijk was het niet toegestaan om enkelvoudig aangelegde organen te verwijderen bij levende mensen omdat door deze operatie de donoren zonder meer komen te overlijden (het verwijderen van meervoudig aanwezige organen zoals één nier waarbij de donor niet overlijdt valt hier niet onder).

In 1968 kwam aan de medische faculteit Harvard (USA) een groep van medici, rechters en filosofen bijeen om het probleem op te lossen De oplossing werd gevonden in de groep patiënten die in diep comateuze toestand in ziekenhuizen en verzorgingstehuizen lagen.

Deze Harvard-groep bedacht een manier om de dood te herschrijven. De term hersendood werd opgepakt en aan die dood werd een definitie gegeven. De definitie “indien iemand hersendood is, dan is hij dood” werd door hen vastgesteld. Hiermee konden orgaanuitnames bij levende mensen plaatsvinden zonder dat de artsen schuldig werden gevonden aan moord of doodslag.

Er is geen bewijs dat iemand die geacht wordt hersendood te zijn niets meer voelt of ervaart. Dat bewijs was er toen niet en dat bewijs is er nu nog steeds niet.

In Nederland is de wetgeving hierop aangepast. De Wet op Orgaandonatie is op 24 mei 1996 ingegaan.

Iemand waarvan wordt verondersteld dat hij of zij hersendood is kan worden doodverklaard op basis van de uitkomsten van het hersendood protocol, maar is dan niet werkelijk overleden.  Het is slechts een juridisch vastgestelde dood. Met het doodverklaren van mensen die nog in leven zijn wordt een enorm risico genomen. Veel artsen beweren dat hersendood een onomkeerbare situatie is, terwijl er ook artsen zijn die beweren dat de hersendood wel degelijk omkeerbaar is. Door de jaren heen is het hersendoodprotocol regelmatig aangepast.

Inmiddels is in Nederland het EEG niet meer verplicht.
Overigens wordt met het EEG slechts 10% van de hersenschors gemeten. Indien het EEG niet wordt toegepast dan wordt de doorbloeding in de hersenen gemeten. Deze meting meet nog minder hersenactiviteit dan het EEG. De meting van de doorbloeding meet geen verschil tussen -geen doorbloeding- of -minimale doorbloeding- .

Als die test negatief is kan het zijn dat de hersenen in een zogenaamde winterslaap staan (Ischemic penumbra) .Met een zogenaamde PET-scan kan bewustzijn van een patiënt worden aangetoond. Waarom wordt deze meting dan niet gebruikt?

Wereldwijd verschillen de hersendood protocollen.
Zo kunnen we in Nederland al hersendood zijn verklaard terwijl men in de Staat New York bij een patiënt met gelijk letsel nog niet eens mag worden begonnen met het testen.In Nederland mag al worden getest als de lichaamstemperatuur van een volwassenen boven de 32°C  is.In de Staat New York moet die temperatuur op minimaal 36 °C liggen.

Wanneer iemand een lichaamstemperatuur van minder dan 35°C heeft, wordt gesproken van hypothermie (onderkoeling). Onderkoeling kan de uitslag van het hersendood onderzoek onbetrouwbaar maken staat in ons hersendood protocol. Maar gelijktijdig mogen wij wel al onderkoeld getest worden. Ra ra ra hoe kan dat?  De World Health Organisation stelt dat iemand onderkoeld is als de lichaamstemperatuur onder de 36°C  is gezakt.

Op de informatiesite van verpleegkundigen voor Intensive Care  staat een waarschuwing voor het doodverklaren van onderkoelde patiënten, daar staat: een patiënt is pas dood als hij warm is en dood is. Bijzonder om te weten dat het hersendood protocol wordt toegepast op mensen die op Intensive Care worden verpleegd.

ORGAANDONATIE NA DE HARTDOOD (ook DCD-donatie genoemd)

De hartdood wordt vastgesteld wanneer er vijf minuten geen bloedsomloop (circulatie) mee is.
Dan is de circulatiestilstand onomkeerbaar, zo is de redenatie.Geen mens is echter werkelijk overleden op dat moment.De patiënt beschikt over levende en actieve hersenen.

Een bewustzijn of resterend bewustzijn kan aanwezig zijn. De patiënt kan dan nog volledig herstellen.
Natuurlijk is het bij het donatieproces geen doelstelling om te reanimeren maar de bewering dat de circulatiestilstand onomkeerbaar en permanent is, klopt niet. Spontaan herstel van de hartslag komt voor
na die vijf minuten, soms tot 33 minuten na het stilvallen van de hartslag.

Omdat er geen zuurstofrijk bloed meer door het lichaam stroomt gaan de organen snel achteruit. Na
vijf minuten no-touch (gedurende deze periode wordt de donor voorbereid op de operatie, tijdens deze
periode mogen er geen voorwerpen in het lichaam worden gestoken en mag de donor niet worden
vervoerd) wordt bij aankomst in de OK de bloedcirculatie weer hersteld.

Daartoe wordt de donor 10 minuten aangesloten aan een membraan oxygenator (ECMO). De doorstroming naar de hersenen wordt zo goed mogelijk afgesloten door bijvoorbeeld ballonnetjes in de slagaderen te
plaatsen.

Indien de afsluiting niet volkomen is sijpelt er zuurstofrijk bloed naar de hersenen wat
enorme gevolgen voor de donor heeft omdat de hersenen niet kunnen afsterven. Dat dat gevaar bestaat
bij gebruik van de ballonnen wordt onderkend.

Op dit moment worden in Nederland meer donaties op basis van de hartdood uitgevoerd dan op basis
van de hersendood. De hartdood procedure gaat uitgebreid worden met het oogsten van het hart, dat
werd tot nog toe niet gedaan in ons land. Harten werden alleen geoogst uit mensen die hersendood
waren verklaard.

In Nederland is gekozen voor een no-touch periode van vijf minuten, in Italië neemt men 20 minuten
in acht, in Zwitserland tien minuten en in Australië slechts twee minuten. (5). Er is geen sprake van
hersendood na vijf minuten hartstilstand. Mogelijk beschikt de donor nog over een bewustzijn, er zijn
mensen die na een succesvolle reanimatie precies kunnen vertellen wat er is gebeurd.

Recentelijk verscheen een publicatie waaruit bleek dat bij een overledene dertig minuten na de hartstilstand nog hersenactiviteit werd gemeten

De uitname-operatie na de hartdood geschiedt volgens het protocol zonder narcose.

De orgaandonor krijgt in Nederland geen narcose, dat is niet nodig omdat de hersendode geen bewustzijnverlagend middel en geen pijnstiller nodig heeft (bron: Modelprotocol Postmortale orgaan- en weefseldonatie). Wel krijgt de donor standaard een spierverslappend middel toegediend. Dit middel wordt gegeven om er voor te zorgen dat de orgaandonor tijdens de aansnijden van het lichaam geen afwerende bewegingen maakt en de spieren niet verkrampen

Indien de donor daarna nog reageert met reflexen wordt wel een pijnstiller toegediend.De medici die deze operaties uitvoeren wijten die bewegingen aan reflexen die alleen kunnen voorkomen bij hersendode mensen. Daartegenover staan de verklaringen van artsen dat het onzin is om deze lichamelijke reacties weg te schrijven als reflexen van hersendode mensen. Zij wijzen er op dat het reacties zijn van levende mensen.

Dit is geen discussie over  wie gelijk heeft, u mag zelf uw keuze maken. Wel is het van belang dat u voor uzelf een waarheid vaststelt om te begrijpen wat de orgaandonor moet doorstaan.

• Ter voorbereiding op de uitname operatie worden de organen schoongespoeld met een vloeistof, alle mogelijk sporen van medicijnen en infecties moeten weg worden genomen.
• Er worden soms tot vijftig zakken bloed in het lichaam gebracht (bron: Kompanje, NRC 4-4-1998)
• Er wordt een bloedverdunner toegediend om te voorkomen dat het bloed gaat klonteren.
• Er wordt een middel toegediend dat er voor moet zorgen dat de bloedvaten verwijd worden, dit ter bevordering van de transplantatieoperatie.
• De organen die nog niet zijn uitgenomen worden preventief gekoeld. Dat kan door vloeistoffen toe te dienen die voor koeling zorgen, maar ook zijn er artsen die ervoor kiezen om ijs in het geopende lichaam te plaatsen

Afhankelijk van het aantal uit te nemen organen zal de operatie ongeveer twee tot vijf uur gaan duren.

DE ORGAANDONOR MAG STERVEN.
Nadat het laatste orgaan is uitgenomen of juist voor het uitnemen van het hart worden de levensondersteunende machines uitgezet en mag de hersendode orgaandonor beginnen aan zijn of haar stervensproces. Als het hart niet is uitgenomen tijdens de operatie blijft het nog 5 tot 25 minuten kloppen nadat de beademing is gestopt terwijl de overige organen al zijn verwijderd.

Een mens sterft niet op het moment dat het hart stopt, dat is het begin van de stervensfase dat een langere tijd nodig heeft. Gedurende de eerste zes minuten na het stoppen van het hart is er nog volop bewustzijn mogelijk, mogelijk langer. Verhalen over de bijna-dood ervaring getuigen hiervan. Omdat we nog steeds niet weten hoe het met het bewustzijn van de door de medici als hersendoodverklaarde mens werkelijk gesteld  is, weten we niet wat er gaande is in het bewustzijn van de orgaandonor tijdens de uitname-operatie.

Nu mag deze orgaandonor gaan sterven.

Reageert u niet op de oproep om uw keuze te registeren in het Donorregister
Dan staat u uiteindelijk in het Donorregister met ‘geen bezwaar’. Bovenstaand kan jou dan dus overkomen

Het blijft belangrijk dat u zelf een keuze maakt en deze vastlegt in het Donorregister.
Een ongeluk zit in een klein hoekje.

https://www.donorregister.nl/

Bronnen;

1. The International journal of Biothics “justifying Physician-Assited Death in Organ Donation: (..) We agree
with Rodriguez-Arias and colleagues (2011) that non-heart-beating donors have viable brain networks.
This can also mediate nociception and awareness during organ procurement when general anesthesia is not administered to non-heart-beating donors. (Nociception is het vermogen om pijn waar te nemen)
2.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20228683
3.https://www.intechopen.com/online-first/normothermic-regional-perfusion-in-solid-organ-transplantation
4.https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1365-2044.2011.06858.x
5.http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1432-2277.2012.01437.x/full

De laatste uren in het leven van een orgaandonor/Zwartboek over orgaandonatie