Het kabinet zit te slapen “zorgwekkende ontwikkelingen rond handelsverdragen”

De EU en Japan ondertekenen op dinsdag 17 juli in Tokio handelsverdrag JEFTA, tegen de achtergrond van de dreigende handelsoorlog tussen de VS, China en de EU. Qua economische waarde is dit het grootste bilaterale handelsverdrag dat de EU ooit heeft afgesloten, maar de Nederlandse Tweede Kamer heeft verzuimd te debatteren over de mogelijke effecten van dit verdrag.

“Het verdrag is tot stand gekomen op basis van geheime onderhandelingen, met grote inbreng van het bedrijfsleven. Voordat Nederland in de EU Raad van ministers toestemming geeft tot ratificatie, dient de Tweede Kamer het verdrag serieus te onderzoeken wat betreft de effecten op het MKB, klimaatverandering, voedselveiligheid en de bescherming van burgerrechten. Dat is tot nu toe niet gebeurd.

Harry Lindelauff, woordvoerder FNV: “Als vakbonden knokken wij overal voor werknemersrechten, zoals meer vaste banen, veilige werkplekken en vakbondsvrijheid. Die rechten komen er in JEFTA bekaaid vanaf.”
Tenslotte Ante Wessels, woordvoerder van Vrijschrift, over dit verdrag: “De Europese Commissie heeft enkele maanden geleden een sterkere waarborg voor de bescherming van persoonsgegevens in handelsverdragen voorgesteld. Deze waarborg is niet in het verdrag met Japan opgenomen.”

Met JEFTA en andere handelsverdragen waar deze weken over wordt onderhandeld als EU-Mercosur en CEPA (EU-Indonesië), krijgen de rechten van exporterende bedrijven en multinationale investeerders prioriteit boven de rechten van het Nederlandse lokale midden- en kleinbedrijf, boeren en werknemers, terwijl onze volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer niet mee praten over de effecten van de verdragen.

Deze verdragen zijn dan wel ‘EU-only’, de lidstaten hebben de EU gemandateerd om namens hen te onderhandelen, maar dat ontslaat onze volksvertegenwoordigers niet van haar taakstellende en controlerende bevoegdheid op de Nederlandse regering, die hierover besluiten neemt op EU-Raadsniveau.

Ook bij het dreigende EU verdrag met Mercosur (Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay) kijkt de Nederlandse Tweede Kamer niet om naar belangen van Nederlandse burgers en ondernemers uit het MKB, en de familiebedrijven in de landbouw. Coördinator Guus Geurts van de TTIP, CETA en landbouw-coalitie:

“Evenals bij TTIP en CETA zal dit verdrag leidden tot oneerlijke concurrentie voor de familiebedrijven in de landbouw en veehouderij.(*4) De standaarden voor milieu, voedselveiligheid, identificatie en registratie, arbeid en dierenwelzijn liggen namelijk in de EU een stuk hoger dan in deze landen. Zo werd onlangs de Braziliaanse wetgeving op gebied van het gebruik pesticiden verder afgezwakt.

Door wederzijdse erkenning van standaarden worden deze kwalitatief slechtere producten toch in Europa toegelaten. Met name de extra import van rund-, varkens- en kippenvlees en suiker dreigt zeer nadelig uit te pakken voor Europese boeren, ook omdat de EU al meer dan zelfvoorzienend is in deze producten.

Bovendien dreigen natuurgebieden in Latijns-Amerika te worden vernietigd voor extra plantages suikerriet (ook voor bio-ethanol) en soja (voor genoemde extra vleesexport) bestemd voor de Europese markt. Deze uitbreiding van plantages gaat gepaard met ernstige problemen voor de landrechten van inheemse volkeren en de arbeidsomstandigheden op suikerrietplantages zijn notoir slecht.”

Vergelijkbare problemen dreigen door een vrijhandelsverdrag tussen de EU en Indonesië (CEPA), waar afgelopen week in het geheim over werd onderhandeld. Friends of the Earth Europe waarschuwt dat dit verdrag een zware onvoldoende scoort op alle criteria die zij stellen op gebied van eerlijke en duurzame handel.

Dat komt volgens Paul de Clerck mede omdat de hoofdstukken over duurzaamheid, arbeids- en mensenrechten niet bindend en handhaafbaar zijn. “De Indonesische regering wil een verbeterde toegang voor palmolie met rampzalige gevolgen voor het klimaat, ecosystemen en getroffen lokale gemeenschappen. Maar ook voor Indonesische bedrijven die op de lokale markt actief zijn pakt dit verdrag slecht uit, omdat overheid haar economie niet langer mag beschermen tegen Europese concurrentie.”

De Coalitie voor Duurzame en Eerlijke Handel deelt niet alleen een gezamenlijke analyse, maar werkt ook samen om te komen tot alternatieven voor het huidige vrijhandels- en investeringsbeleid in de campagne ‘Handel anders!’ die na het reces zal losbarsten. Verder ondersteunen vele leden binnen de coalitie het Europa-brede Alternative Trade Mandate.

Globalinfo/Trans National Institute

Noten:

*1) Binnen deze coalitie werken maatschappelijke organisaties (zoals Milieudefensie, BothENDS, TNI en SOMO) samen met vakbond FNV en boerenorganisaties (zoals Dutch Dairymen Board, Nederlandse Akkerbouw Vakbond, Platform Aarde Boer Consument)

*2) Na het tekenen van het verdrag behoeft het verdrag nog ratificatie door het Europese Parlement en de EU raad van ministers. Het verdrag valt volledig onder de bevoegdheid van de EU. Er is geen ratificatie door Nederland nodig, wel wordt er nog met gekwalificeerde meerderheid een uiteindelijke beslissing genomen in de EU Raad van Ministers.

*3) Aanvullende informatie door Ante Wessels: ‘Een zwakke waarborg voor persoonsgegevens en een verbod op het opvragen van algoritmes en de broncode van software kan onze burgerrechten en de integriteit van onze instituties ondermijnen.’ Zie ook: https://www.vrijschrift.org/serendipity/index.php?/archives/222-Handelsverdrag-met-Japan-ondermijnt-algoritmische-transparantie.html

*4) De TTIP, CETA en landbouw-coalitie publiceerde in 2016 het rapport ‘TTIP en CETA, een gevaar voor de hoogwaardige Europese en Nederlandse landbouw, veehouderij en voedselvoorziening’, zie: http://aardeboerconsument.nl/wp/wp-content/uploads/2016/07/16-07-14-TTIP-en-landbouw-ACHTERGROND-DOCUMENT-2e-Herziene-versie-nagestuurd.pdf

*5) Er nu al tientallen pesticiden toegestaan in Brazilië die zijn verboden in de EU. Zie: ‘Toxic garbage will be sold here’: Outcry as Brazil moves to loosen pesticide laws’, door The Guardian, 26 juni 2018, zie: https://www.theguardian.com/world/2018/jun/26/toxic-garbage-will-be-sold-here-outcry-as-brazil-moves-to-loosen-pesticide-laws

*6)Zie voor de lobby achter handelsverdragen: Vlees in ruil voor auto’s. Het cynisme in de handelsverdragen tussen de EU en Zuid-Amerika – Onderzoek: hoe de Europese vrijhandel toch boomt na TTIP, MO, door Hans Wetzels, 16 juli 2018, https://www.mo.be/analyse/cynische-eu-deals-met-zuid-amerikaanse-landen-vlees-ruil-voor-autos

*7) ‘Sustainable trade? Testing the EU-Indonesia Free Trade Agreement’, door Friends of the Earth Europe, juli 2018, zie: http://www.foeeurope.org/sites/default/files/eu-us_trade_deal/2018/eu-indonesia_deal_checked_0.pdf

*8) Meer informatie over The Alternative Trade Mandate, inclusief de gehele tekst: https://www.somo.nl/nl/alternative-trade-mandate-een-nieuwe-koers-voor-het-eu-handels-en-investeringsbeleid/