Dit gebeurt er met je eten als je het in een magnetron opwarmt

Hoe werkt de magnetron
Een magnetron verwarmt en kookt eten doordat de elektromagnetische microstralen de watermoleculen in de voeding op hele hoge snelheid laten trillen. Dit veroorzaakt moleculaire frictie en daardoor warmt je voedsel heel snel op. Omdat bij veel soorten voeding de hoeveelheid watermoleculen niet gelijkmatig over het product is verdeeld gebeurt de verhitting vaak onregelmatig. Dit kan tot gevolg hebben dat sommige delen van het voedsel niet voldoende verwarmd worden en dat eventuele bacteriën of parasieten niet gedood worden. Op andere plekken kunnen er juist hotspots ontstaan waardoor zeker bij kinderen gevaar op verbranding bestaat.

Met een zorgvuldig beleid kan je bovenstaande nadelen nog enigszins beïnvloeden. Dat geldt echter niet voor de schade die kan ontstaan door de heftige moleculaire frictie. Die kan tot vervormingen leiden waardoor onnatuurlijke moleculen ontstaan die giftig kunnen zijn (Hertel, 1992)

Magnetron produceert onnatuurlijke moleculen
Behalve de schade die door de thermische effecten ontstaat, zijn er ook nog athermische effecten die moleculen kunnen vervormen en kapot maken. Magnetrons worden om die reden ook gebruikt op het gebied van gentechnologie om cellen kapot te maken. Daardoor worden ze vatbaarder voor virussen en bacteriën wat handig is voor experimentele onderzoeken. Maar in je eigen voedsel wil je dat natuurlijk liever niet.

“Production of unnatural molecules is inevitable. Naturally occurring amino acids have been observed to undergo isomeric changes (changes in shape morphing) as well as transformation into toxic forms, under the impact of microwaves produced in ovens.” (Hertel, 1992)

Deze athermische effecten op de moleculen in voedsel zijn voor een groot deel nog onbekend en worden door een groot deel van de wetenschappelijke wereld ontkend, maar eerste onderzoeken geven duidelijke aanwijzingen dat er wel degelijk veranderingen plaatsvinden in het voedsel die niet te verklaren zijn vanuit de thermische effecten. Zo liet een Australisch onderzoek uit 2008 zien dat magnetronbereiding tot meer ‘stress’ en op eiwitten leidt dan gewone opwarming met vervormingen als gevolg. Volgens de onderzoekers ondersteunt dit de hypothese dat magnetrons een a-thermisch effect hebben op eiwitten (George, 2008)

Ook zijn er aanwijzingen dat er nieuwe componenten in magnetrons ontstaan die niet in mensen of de natuur voorkomen. Dit zijn radiolytische verbindingen, waarvan men nog niet weet wat die voor effecten hebben in ons lijf. Eén van de weinige onderzoeken naar de effecten van magnetron-voeding op ons lichaam werd in de jaren negentig gedaan door een Zwitserse voedingswetenschapper dr. Hans Ulrich Hertel samen met prof. dr. Bernard Blanc. Hertel was één van de eerste wetenschappers die de effecten van magnetronvoeding op het bloed en de fysiologie van het menselijk lichaam bestudeerde.

Hertel concludeerde dat magnetrongebruik de voedingswaarde van eten verandert, en dat er daardoor veranderingen in het lichaam en bloed kunnen plaatsvinden die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Hij observeerde bijvoorbeeld dat de doorlaatbaarheid van celwanden veranderde waardoor ze kwetsbaarder worden. Magnetrongebruik kan volgens Hertel leiden tot een verhoogd cholesterol. In het bloed zag hij een vermindering van het aantal leukocyten (witte bloedcellen) welke wijzen op een vergiftiging, vermindering van de rode bloedcellen, en verlaagde hemoglobinewaarden die wijzen op bloedarmoede (Hertel, 1992).

Ondanks dat de onderzoeksmethode van Hertel kritisch werd beoordeeld (hij maakte o.a. gebruik van een te beperkt aantal proefpersonen om tot een wetenschappelijk onderbouwde conclusie te kunnen komen), is zijn onderzoek wel aanleiding geweest voor ongerustheid over de effecten van magnetronstraling op ons eten. Inmiddels zijn er ook andere onderzoeken die onderbouwen dat de magnetron de voedingswaarde van het eten beïnvloedt.

Dr. Hans-Ulrich Hertel
Al in 1989 deed een Zwitserse voedingswetenschapper, Dr. Hans-Ulrich Hertel een aantal verontrustende ontdekkingen over magnetrons. Meer dan een decennium heeft hij gevochten voor het recht om de wereld te laten weten wat hij heeft gevonden. Het gegeven dat hij zo wanhopig openbaar probeert te maken en dat zo belangrijk is voor de belangen van de consument is: al het voedsel dat gegeten wordt en dat is gekookt of ontdooid in een magnetron kan veranderingen veroorzaken in het bloed, die wijzen op een zich ontwikkelend pathologisch proces dat ook wordt aangetroffen bij kanker.

Toch is Hertel gedurende al die tijd de mond gesnoerd door de fabrikanten van magnetrons die gebruik hebben gemaakt van de handelswetten en de Zwitserse rechter om hem te muilkorven, ja, zelfs door te dreigen hem persoonlijk te ruïneren.

Magnetron vernietigt nutriënten
Russische onderzoekers van het Instituut voor Radio Technologie in Klinsk concludeerden in de jaren ‘70 al dat voedsel uit de magnetron vaker leidde tot immunologische en hormonale problemen, vermoeidheid, psychische klachten, maagdarmkanker en spijsverteringsproblemen. Naast kankerverwekkende stoffen en vrije radicalen bevatte het voedsel volgens de onderzoeksresultaten ook een beduidend lagere voedingswaarde (Kopp, 1998)[Ook al zijn deze resultaten nooit officieel gepubliceerd, het leidde er wel toe dat het gebruik van de magnetron in 1976 werd verboden in de Sovjet-Unie. Na de perestrojka in 1987 werd dit verbod weer opgeheven onder druk van de vrije markt handel. Terwijl er nu steeds meer onderzoek komt dat de Russische bevindingen ondersteunt:

Onderzoekers in Beijing
Zo hebben onderzoekers van het Chinese Agricultural University’s College of Food Science & Nutritional Engineering in Beijing recentelijk de vorming van acrylamide bij verschillende bereidingsmethoden onderzocht. Acrylamide is een kankerverwekkende stof die ontstaat bij verhitting op hoge temperaturen (bv. frituren). Het komt vooral voor in friet en aardappelchips. Uit het Chinese onderzoek bleek dat de magnetron meer acrylamide veroorzaakt dan koken of braden bij 180°C (Yuan 2007). Dit ondersteunt de Russische bevindingen die concludeerden dat er kankerverwekkende stoffen ontstaan in bijna al het eten dat in de magnetron is geweest. Ook als je alleen maar iets ontdooit.

In november 2003 werd er een onderzoek in The Journal of the Science of Food and Agriculture gepubliceerd, waaruit bleek dat broccoli ongeveer 97 procent van alle zo belangrijke en gezonde antioxidanten verliest als je het in een klein laagje water in de magnetron verwarmt. Ter vergelijking: als je broccoli stoomt in een pannetje verliest het slechts 11 procent van alle antioxidanten (Vallejo, 2003)[Kanttekening van critici bij dit onderzoek is dat het verlies van de nutriënten vooral te maken had met weglekken in het water. Hoe minder water je gebruikt, hoe kleiner je verlies.

In 2007 werd opnieuw aangetoond
Alle voedingsstoffen in broccoli (met uitzondering van de mineralen) afnemen als de groente wordt gekookt in de magnetron. De hoeveelheid vitamine C nam het sterkste af, deels als gevolg van het uitlekken van deze vitamine in het water. Ditzelfde gebeurde met de polyfenolen en glucosinolaten (López-Berenguer , 2007)ij een onderzoek naar knoflook was 60 seconden in de magnetron voldoende om ervoor te zorgen dat de stof allinase, het meest actieve kanker remmende ingrediënt van knoflook, werd uitgeschakeld.

In het Russische onderzoek werden er ook significante afnames geconstateerd in de biobeschikbaarheid van nutriënten, zoals B-vitamines, vitamine C en E en essentiële mineralen. De afname van vitamine B wordt bevestigd door recenter Japans onderzoek uit 1998. Dit toonde aan dat na 6 minuten verhitting zo’n 30-40 procent van de B12 in de melk inactief en dus niet meer werkzaam was. Hetzelfde gold voor varkensvlees en rundvlees. Verlies van deze vitamine is bij normaal koken marginaal (Watanabe, 1998)

In een experiment dat werd uitgevoerd aan de Stanford Universiteit in Californië werd een afname geconstateerd van de waarden van anti-infectieuze factoren in moedermelk, zelfs bij lage temperaturen (20 – 53 graden Celsius). Bij verhitting in de magnetron bij temperaturen hoger dan 72 graden Celsius vond een aanzienlijke afname van álle geteste anti-infectieuze factoren plaats. De onderzoekers van Stanford raadden het gebruik van de magnetron voor het verwarmen van moedermelk dan ook af, zelfs bij lage temperaturen (Quan, 1992).

Babyvoeding
In een ander onderzoek met betrekking tot verhitting van babyvoeding in de magnetron ontdekte men dat het vitaminegehalte in borstvoeding en babymelk uitgeput raakt en dat bepaalde aminozuren worden omgezet in andere stoffen die biologisch inactief zijn. Sommige van deze gewijzigde aminozuren zijn bovendien schadelijk voor het zenuwstelsel en de nieren(Lubec, 1989).

Magnetron haalt vitaliteit uit je voedsel
Behalve het verlies van nutriënten zijn er ook negatieve effecten van de magnetron waargenomen op de energetische waarde, oftewel de vitaliteit, van het voedsel. Magnetrongolven kunnen biofotonen in voeding vernietigen, waardoor je voeding dood en levenloos wordt. Biofotonen zijn de kleinste fysieke deeltjes of licht die worden opgeslagen en gebruikt door alle levende organismen. Hoe rijker een voedingsmiddel is aan biofotonen hoe meer vitaliteit het bevat.

Volgens de Duitse biofysicus dr. Fritz-Albert Popp, grondlegger van de biofotonentherorie, is de lichtenergie-inhoud van voeding minstens zo belangrijk als de calorische energie-inhoud of de nutriënteninhoud (chemische inhoud). Een voedingsmiddel met een hoge lichtenergie heeft een vitaliserende werking op ons. Uit testen met een apparaat dat ultra zwakke celstraling kan aantonen (hoge frequentie of Kirlian fotografie) bleek bijvoorbeeld dat biologisch geteelde tomaten veel meer biofotonen bevatten dan kastomaten. Ook als je eten opwarmt of bereidt in de magnetron blijft er weinig meer van die biofotonen over (Schuitemaker, 2003)

Gevolgen van magnetronstraling voor je gezondheid
Via de magnetron kan er straling lekken. Het lekken van magnetronstralen is bij de nieuwste magnetronmodellen van de laatste jaren minimaal, maar er komt nog steeds straling vrij via het glazen deurtje. Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) is de hoeveelheid straling die lekt onbeduidend en ver beneden het maximaal toelaatbare niveau waardoor het onschadelijk is voor mensen.

Maar volgens Powerwatch, een Amerikaanse onafhankelijke consumentenorganisatie, is de hoeveelheid straling die vrijkomt als de magnetron aan staat nog altijd vele malen hoger dan de straling die een gsm-mast produceert die dicht in jouw buurt staat. Zij raden dan ook aan om gedurende het gebruik van de magnetron niet bij het deurtje te blijven staan of door het raampje te kijken, omdat een te hoge blootstelling aan magnetrongolven kan leiden tot staar in de ogen. Dit wordt ook bevestigd door onderzoek (Lipman, 1988).Ogen zijn door de hoge concentratie aan vloeistoffen extra vatbaar voor de magnetronstraling.

Een onderzoek uit 2007 naar huiselijke risico-factoren voor spontane abortus liet zien dat de straling door gebruik van een magnetron (en van mobiele telefoons) door zwangere vrouwen zelfs een verhoogd risico op een spontane abortus geeft (Liu, 2007).

Een recent onderzoek aan de Amerikaanse Trent University heeft aangetoond dat magnetrongebruik ook invloed heeft op je hart. Bij een onderzoek naar de effecten van 2.4 GHz straling (wat de stralingsfrequentie is van o.a. magnetrons en Wifi routers) werd vastgesteld dat magnetronstraling effect heeft op het hart en tot een verhoogde of onregelmatige hartslag kan leiden. Volgens Dr. Magda Havas van de Trent University is dit het eerste onderzoek dat directe en significante gevolgen van straling geproduceerd door magnetrons (die overigens aan alle Amerikaanse en Canadese consumentenveiligheidseisen voldoen) voor zowel hartslag en hartslagvariatie heeft gedocumenteerd (Havas, 2010).

Schadelijke stoffen uit plastic komen vrij in de magnetron
Plastic bakjes die gebruikt worden om eten op te warmen in de magnetron kunnen kankerverwekkende stoffen afgeven die vervolgens in je eten terecht komen. In 1990 stond er een uitgebreid artikel in de Amerikaanse Nutrition Action Newsletter over het lekken van schadelijke chemische stoffen uit magnetronbestendige verpakkingen van veel verkochte voedingsmiddelen zoals pizza’s en popcorn. De chemicaliën die vrijkwamen waren onder andere polyethyleentereftalaat (PET), benzeen, tolueen en xyleen (Haldimann, 2007).

Plastic Bakjes
Het opwarmen van vetrijke voeding in plastic bakjes in de magnetron kan ook leiden tot het vrijkomen van giftige stoffen en dioxines, die bekend staan als kankerverwekkend. Eén van de meest schadelijke stoffen die kan vrijkomen is BPA, ofwel Bisphenol-A, een oestrogeenachtige stof die veel wordt gebruikt in plastic opbergbakjes en zelfs speciaal voor de magnetron bestemde bakjes en schalen.

In een test uitgevoerd door Journal Sentinal onder begeleiding van een onderzoeker van de universiteit van Missouri bleken alle 10 de plastic bakjes met het stempel ‘magnetron veilig’ bpa te lekken (Kissinger, 2008) Ook al waren dit kleine hoeveelheden, het is toch zorgwekkend, aangezien BPA zich als een hormoon gedraagt waarbij zelfs kleine hoeveelheden al veranderingen in cellen teweeg kunnen brengen. Zeker voor babies kunnen kleine hoeveelheden al grote effecten hebben.

Tips om zonder magnetron toch efficiënt te zijn in de keuken
Het is misschien even wennen om het gemak van de magnetron los te laten, maar de beloning van voeding waarmee je jezelf echt voedt is het wat mij betreft zeker waard. Hier volgen een paar tips om op andere manieren tijd te winnen in de keuken.

Plan vooruit. Haal je ingevroren vlees de avond of ochtend van tevoren uit de vriezer en leg het in de koelkast  om te ontdooien.

Verdeel de levensmiddelen die je wil invriezen in porties, zodat je alleen de hoeveelheid hoeft de ontdooien die je voor een maaltijd nodig hebt.

Soepen en stoofgerechten kun je invriezen in diepvrieszakjes. Zodra je ’s avonds thuis komt doe je deze met zak en al in een pan met warm water en laat het een uurtje ontdooien totdat de buitenkant zacht genoeg is. Daarna haal je het uit het zakje en warm je het op in een pan.

Restjes zijn heel makkelijk op te warmen in een oven of heteluchtoven. Zet de oven op een lage temperatuur (100-125 C) en warm de restjes 20-30 minuten op.

Kook altijd wat extra porties om in te vriezen, zodat je die kan opwarmen op de dagen dat je het te druk hebt om uitgebreid te koken.

Probeer meer rauwe biologische voeding te eten, hierbij bereik je de meeste gezondheidsvoordelen op de lange termijn omdat in rauwe voeding alle gezonde voedingsstoffen het beste bewaard blijven.

Door Jesse van der Velde