Kan vitamine D inderdaad helpen tegen het coronavirus?

Hoe kun je jezelf beschermen tegen dat coronavirus? Natuurlijk met alle maatregelen die al zo vaak zijn genoemd, zoals afstand houden en handen wassen. Er is nog een andere manier waar vooral ouderen veel baat bij kunnen hebben, zegt arts Jan van der Meulen.

Vitamine D.

Van der Meulen vindt het jammer dat het hoofd infectieziektebestrijding van het RIVM Jaap van Dissel op televisie nooit vitamine D noemt. Want er is een verband tussen een betere werking van het immuunsysteem tegen virussen en vitamine D.

Een studie in een zeer bekend Engels medisch tijdschrift, de BMJ, toonde dat al in 2017 aan. Als gepensioneerd internist-nefroloog en daarvoor als lepra-arts heeft Van der Meulen speciale belangstelling voor corona. De misvormingen van lepra zijn het gevolg van een ontspoorde afweer. Dat is ook wat er gebeurt met Covid-19-patiënten die aan de beademing komen.

“We weten dat de personen die zijn overleden aan Covid-19 gemiddeld ver boven de 70 zijn”, zegt hij. “Op die leeftijd hebben veel ouderen een tekort aan vitamine D. Volgens het Voedingscentrum is vitamine D belangrijk voor het immuunsysteem.

“Maar het is nog onvoldoende aangetoond dat een vitamine D supplement het risico op infecties, zoals verkoudheid vermindert”, stelt het Voedingscentrum. Dat mag dan volgens het Voedingscentrum zo zijn, het Engelse dagblad The Guardian adviseert zijn lezers toch maar het advies van de BMJ op te volgen, zegt Van der Meulen.

In het magazine schrijven onderzoekers dat vitamine D in het algemeen beschermt tegen acute luchtweginfectie. Die doet zich voor bij patiënten die zijn besmet met het coronavirus. Hun longen raken geïnfecteerd, waardoor ze het benauwd krijgen. Het artikel in BMJ is uit 2017, maar een lezer haalt het in een ingestuurde brief nog eens aan. Waarom deze vitaminen niet inzetten tegen Covid-19? Een vraag die eind februari ook al gesteld werd in datzelfde BMJ.

Naast het onderzoek dat in BMJ is gepubliceerd, is er een Iraans onderzoek waarbij mensen aan de beademing met een tekort aan vitamine D werden verdeeld in twee groepen. De ene groep kreeg de vitamines toegediend, de andere niet. De uitkomst was dat in de groep zonder vitamine D de sterfte veel groter was.

Van der Meulen zegt dat de coronapatiënten moeten worden beademd door een te heftige afweerreactie van het lichaam op het virus. Deze te heftige afweerreactie, die ook in het laboratorium is na te bootsen, wordt met vitamine D onderdrukt. “Anders gezegd, er treedt bij een tekort aan vitamine D een ongecontroleerde reactie op.”

Er zijn diverse epidemiologische onderzoeken bij volwassenen en kinderen die een relatie laten zien tussen een vitamine D-tekort en een verhoogd risico op een ernstigere infectie van met name de luchtwegen. Daarom zou vitamine D in de toekomst een belangrijke rol kunnen spelen bij de behandeling van een infectie, concluderen sommige onderzoekers.

Extra vitamine D helpt alleen, als iemand een tekort heeft. Dat komt geregeld voor, blijkt uit onderzoeken. Vooral als Europeanen uit de donkere wintermaanden komen.

Invloed van zonlicht

Een belangrijke bron is namelijk de productie van vitamine D in de huid onder invloed van zonlicht.
De Gezondheidsraad schat dat in de maanden mei tot en met augustus de huid meer dan 10 microgram vitamine D per dag maakt, terwijl dat minder is dan 2 microgram per dag in de maanden november tot en met februari.

Vooral voor ouderen boven de 70 geldt al het advies van de Gezondheidsraad om bij te slikken om zo de botten sterk te houden. Maar ook onder de 70 jaar komen tekorten geregeld voor.

Keihard bewijs dat vitamine D helpt tegen het coronavirus is er niet, zegt Van der Meulen. “Maar mogelijk, ik herhaal, mogelijk werkt het wel. Ik zou ouderen willen adviseren elke dag 10 tot 20 microgram vitamine D in te nemen, zolang deze epidemie duurt.”

Marco Visser/Trouw

Kijk ook op: